Artysta nieznany

Johann Heinrich Müntz, żołnierz, artysta, podróżnik, architekt, był prawdziwym kosmopolitą – „człowiekiem Oświecenia”. Jego prowadzone we Włoszech badania nad wazami antycznymi były w rzeczywistości pomyślane jako hermeneutyczna niemalże próba dotarcia do obyczajów i moralności starożytnych, ambitna rekonstrukcja wychodząca od obrysu. Późniejszy o blisko 30 lat zapis jego podróży po wschodnich terenach Rzeczypospolitej – głównie po dzisiejszej Ukrainie – stanowi najpełniejszą ówczesną dokumentację ziem polskich. Album Podróże malownicze łączy w sobie etnograficzne, krajoznawcze i geologiczne podejście, uzupełnione o notowane na bieżąco refleksje artysty. Podróż i zapiski Müntza mogą być dziś odebrane jako rodzaj wyprawy kolonialnej: szczegółowy inwentarz zasobów ekonomicznych, surowcowych i demograficznych kresowych posiadłości zleceniodawcy – księcia Stanisława Poniatowskiego, bratanka króla Stanisława Augusta.