Iluminacje

Wiek XVIII lubuje się w rozbudowanych świetlnych widowiskach, spektakularnych feeriach o przemyślanej fabule i skonstruowanej specjalnie na konkretną okoliczność scenografii. Jedna z tek królewskich z kolekcji Gabinetu Rycin poświęcona jest w całości graficznym wyobrażeniom fajerwerków.

Metafora światła łączy się ściśle z symboliką Oświecenia i obrazem rodzącej się nowej epoki, blaskiem rozpraszającym ciemności, w których pogrążony jest świat. Równocześnie świetlna epifania wiąże się z momentem oślepienia, ze złudzeniem, iluzją – z urojonym odczytaniem momentu historycznego, obrazem, którego znaczenie nam umyka.

Fajerwerk kieruje nas również ku polityczności: uświadomieniu sobie podziału na to, co oświetlane i na to, co pozostaje w mroku, na widzów i aktorów spektaklu. Równocześnie dziś, za sprawą polityki, oświeceniowa epifania odnawia się, pojawia się na nowo jako próba zrozumienia ram, w jakich funkcjonujemy od ponad 200 lat.